1. Wat is de Klimaatschademonitor – en wat niet?
“Het is een schademonitor die de verzekerde schades weergeeft van bliksem, hagel, neerslag, overstroming, vorst en storm vanaf 2007 tot en met 2021. Door de monitor laten we de impact van extreem weer zien. Dat extreem weer over het algemeen toeneemt weten we, maar we willen ook zien wat het effect en de impact daarvan is. Met de monitor maken we dat inzichtelijk. De pieken in schades hangen zichtbaar samen met extreme weersgebeurtenissen. De verzekerde schade piekt dus ook. Kijk maar naar de extreme hagel van 2016, of de overstromingen in Limburg vorig jaar.
De monitor is een dashboard waar schades en de daarbij behorende weersoorzaken in zijn weergegeven. Verzekeraars krijgen claims die zij registreren in de CIS-database. Sinds vorig jaar gebruiken we de database om de klimaatschademonitor te maken.
Overigens gebruiken we alleen claims van directe schade. We hebben geen goed beeld van schades die strekken over een langere tijd, zoals droogteschade. Dit geldt ook voor natuurbranden of agrarische schades. Volgend jaar willen we deze cijfers wel meenemen.”
2. Wat is het doel van de monitor?
“Er wordt al veel onderzoek gedaan naar klimaatverandering, maar de impact van de resultaten blijft vaak nog onderbelicht. Met de Klimaatschademonitor kunnen we de impact duidelijk weergeven, waardoor het zowel voor verzekeraars als op maatschappelijk niveau een belangrijk en relevant doel dient. Daarom zijn de cijfers ook openbaar. Het is een wake-up call om meer preventieve maatregelen te nemen en schade in de toekomst meer te voorkomen.”
3. Welke tools zijn er nog meer om klimaatschade te berekenen?
“We hebben een partnership met het KNMI. Daarin werken we samen om schade te voorkomen. Het KNMI is een Early Warning Centre aan het opstarten. Het doel daarvan is om lokale, gedetailleerde waarschuwingen te kunnen geven van extreem weer. Zo kun je tijdig maatregelen nemen en de schade zo goed mogelijk beperken. We zien tot nu toe dat we daarmee in ieder geval twintig procent van de weergerelateerde schade kunnen voorkomen, soms zelfs wat meer. Ook werken wij samen met onder andere Stichting CAS die de Klimaatschadeschatter maakt. Deze tool geeft de verwachte schadekosten weer als er niets aan klimaatadaptatie gebeurt. In samenwerking met onder andere CAS, provincies en Wageningen University & Research bundelen we meer databronnen om de monitor nog completer te maken en de impact van extreem weer beter te begrijpen.”
4. Als je kijkt naar de schadecijfers van 2007-2021 en de bedragen die daarmee gepaard gaan, wat valt dan op?
“We hebben duidelijk te maken met meer extreem weer, maar ook de waarde van wat mensen in huis hebben staan neemt toe. Dus wanneer er een extreme weersgebeurtenis plaatsvindt, zorgt die in euro’s voor meer schade dan eerder. Volgens het Klimaatsignaal '21 van KNMI zien we hevige neerslag ook vaker en in extremere vorm. Hoe meer de aarde opwarmt, hoe groter die extremen. De laatste jaren zien we meer extremen in schadecijfers dan de jaren daarvoor.”
5. Wat betekent dit alles voor verzekeraars?
“Dat we vooral rekening moeten houden met extreme weersevents en een toename daarvan. We moeten meer inzetten op preventie. Daarnaast moeten we met een boodschap komen rondom ruimtelijke ordening. Waar we gaan bouwen: niet in een laaggelegen gebied of bij uiterwaarden van rivieren, want dan is er meer overstromingsrisico.
Door klimaatmitigatie, dus klimaatverandering bestrijden, kunnen we al een hoop doen. Maar dat geldt voor de lange termijn. Het klimaat reageert als een log containerschip. Als we nu stoppen met uitstoten, blijft het klimaat veranderen. Dit kun je niet in één of zelfs een paar jaar helemaal terugdraaien. Wat we wél kunnen doen, is nu ingrijpen en voor de toekomst grote veranderingen teweegbrengen. Feit blijft dat we nu met de impact moeten dealen. Daarom maken we plannen in overleg met de overheid. Dan hebben we het over klimaatadaptatief herstel. Denk bijvoorbeeld aan klimaatadaptatie opnemen in het bouwbesluit en meedenken bij herstel, zoals tegels leggen in plaats van houten vloeren en stopcontacten hoger plaatsen. Dat soort aanpassingen horen bij klimaatverandering. Dat het aan de hand is, is een feit. Het gaat erom hoe wij mee-veranderen en ingrijpen voor de toekomst.”
Interesse in meer artikelen over klimaatadaptie? Lees dan ook ons interview met weervrouw en klimaatdeskundige Helga van Leur