Tijdens zijn eerste persoonlijke ontmoeting met premier Johnson afgelopen maandag had Juncker aangegeven dat de EU bereid is om te onderhandelen over alternatieven voor de zogenaamde Noordelijke Ierland backstop. Dit is beleid gericht op het voorkomen van de terugkeer van een harde grens op het eiland Ierland bij een no-deal Brexit (een voorstel van voormalig premier Theresa May), ook een belangrijk knelpunt voor de Britse regering om te komen tot een Brexit-deal. Terwijl de Britse regering ervan overtuigd is dat ze in gesprekken met de EU vooruitgang heeft geboekt sinds Johnson premier is, stelt Juncker het tegenovergestelde: "Ik zal je niet kunnen vertellen, als ik je recht in de ogen kijk, dat er echte vooruitgang is geboekt".
12 cruciale dagen
Antti Rinne, de premier van Finland, geeft Johnson 12 dagen de tijd om zijn Brexit-plannen aan de EU uiteen te zetten. Dat is in lijn met de afspraak tussen Merkel en Johnson van enkele weken geleden, dat het VK een maand de tijd zou krijgen om serieuze, concrete voorstellen te doen. Finland bekleedt momenteel het roulerend voorzitterschap van de EU. De voorstellen moeten vóór eind september schriftelijk zijn ingediend. “Zo niet, dan is het voorbij”, aldus Rinne.
Johnson heeft eerder gezegd dat een deal mogelijk is op de top van EU-leiders op 17 oktober, maar stelt tegelijkertijd dat de Brexit hoe dan ook op 31 oktober zal plaatsvinden, met of zonder deal. Ondanks de door het Britse parlement aangenomen wet waarin staat dat zijn regering een verlenging moet aanvragen als een deal niet tijdig wordt bereikt. “Mede daarom is het risico van een no-deal voelbaar", aldus Juncker die daaraan toevoegde dat "het risico van een no-deal zeer reëel blijft en in feite neerkomt op een beslissing van de Britse regering die nooit een voorkeursoptie van de Europese Unie zou zijn."
Voortdurende zorg over clearing van derivaten
Er is één punt van zorg, namelijk dat de clearing (en bewaring) van derivaten door het London Clearing House (LCH) tijdelijk wordt toegestaan, maar een permanente regeling ontbreekt. Vermoedelijke reden hiervoor is dat de Europese Commissie na (een harde of zachte) Brexit onderhandelingsruimte wil hebben met het VK.
LCH weigert tot nu toe om een vergunning op het continent aan te vragen, terwijl LCH, volgens de Wall Street Journal, 97% van alle derivaten wereldwijd cleart. De goedkoopste manier om te clearen is om dat op één plek op aarde te doen. Het risico bestaat dat clearing van derivaten via Londen in de toekomst ophoudt, terwijl er nauwelijks alternatieven op het Europese continent voor handen zijn. Onduidelijk is of investeerders bereid zijn een alternatief voor LCH te bouwen in Europa, terwijl de kansen op succes onduidelijk zijn.
VK moet verplichtingen nakomen
De belangrijkste Brexit-onderhandelaar namens de EU, Michel Barnier, waarschuwde ook dat een no-deal Brexit voor het Verenigd Koninkrijk geen ontsnapping betekent van de lastigste kwesties in de gesprekken tot nu toe. Zo vertrouwt het VK voor de helft van zijn handel op de 27 EU-landen. Een toekomstige handelsovereenkomst hangt af van het feit of Groot-Brittannië eerst de belangrijkste echtscheidingskwesties met de EU zou oplossen, inclusief zijn financiële verplichtingen en de bescherming van de rechten van de burger. Dit heeft de Ierse premier aan het begin van de zomer ook benadrukt.