Skip to Content

“Het zal u vast niet ontgaan zijn, dat er een mondiale strijd gaande is over Artificial Intelligence (AI). Deze strijd tussen China en de VS leidt onder meer tot zorgen over de impact van data, (zelflerende) algoritmen en facial ‘recognition’ technologie in Europa en Nederland. AI wordt in veel verschillende sectoren gebruikt en raakt dus ook veel Europese verzekeringsvraagstukken. Wij hebben onszelf de vraag gesteld of de zorgen terecht zijn?

Harold Mahadew (InsurTech) en Jos Schaffers (Big Data en Privacy) zijn beleidsadviseur bij het Verbond van Verzekeraars

Rol Europa

Het antwoord is kort maar krachtig: ja. Voor een deel zijn deze zorgen terecht. Helemaal als je ziet hoe groot de investeringen van China en de VS zijn en kijkt naar de snelheid waarmee de technologieën op de markt komen.
Maar voor een deel zijn zorgen echt niet nodig. In tegenstelling tot de VS en China denkt Europa namelijk wel goed na over de gevolgen van dit soort technologie op de langere termijn. Want het lijkt weliswaar dat Europa achter China en de VS aanhobbelt, maar onder meer met het FinTech Action Plan, waar ook het Verbond een actieve bijdrage aan heeft geleverd, zet Europa goede en concrete stappen. Zeker als we daar nog bij optellen dat de High-Level Expert Group on AI onlangs handvatten heeft gepubliceerd voor ethisch verantwoord gebruik van kunstmatige intelligentie. Overigens is een van de experts uit deze groep binnenkort te gast bij het Verbond, maar dat terzijde.
Het grote verschil waarin Europa zich in positieve zin onderscheidt van zowel de VS als van China is dat bij ons de mens centraal staat en niet de dollar of de Yuan. Het Europese verhaal is: innoveren graag, maar dan wel met respect voor Europese normen en waarden.

Europese normen

Om van dat laatste een concreet voorbeeld te geven: elk bedrijf dat zich in Europa wil vestigen, moet aan de Europese normen en waarden voldoen. Denk bijvoorbeeld aan de Europese privacyregels (GDPR). Doet een bedrijf dat niet, dan treedt een Europese toezichthouder of rechter op. Dat biedt garanties, maar wellicht  tegelijkertijd ook nieuwe zorgen. Neem een grootmacht als Facebook, die is gezeteld in Ierland. De Ierse privacy toezichthouder is met 135 fte een stuk kleiner dan onze Autoriteit Persoonsgegevens. Kan zo’n toezichthouder opboksen tegen de macht van Facebook?
Datzelfde geldt – min of meer – voor bankvergunningen voor BigTechs vanuit de Baltische staten. Kunnen deze relatief kleine toezichthouders op tegen de macht van de BigTechs? De kans is immers groot dat BigTechs uit de VS en China zich juist gaan vestigen in EU-lidstaten die lichtvaardiger met de regels omgaan: ‘regulatory arbitrage’ ligt met andere woorden op de loer.

Gelijk speelveld

In onze visie zijn dergelijke praktijken te voorkomen als toezichthouders gezamenlijk optrekken en over de gehele linie adequaat toezicht houden. Soms klagen wij over de veelheid aan Europese regels, maar ze beschermen onze klanten en bedrijven wel tegen oneerlijke concurrentie. Bovendien waken de toezichthouders over een gelijk speelveld. 
Los van de wetgeving en het toezicht moeten verzekeraars vanuit hun eigen verantwoordelijkheid natuurlijk ook gewoon goed kijken naar de manier waarop AI wordt ingezet. Toen een grote bank een paar jaar geleden besloot om via transactiedata advertenties te tonen aan klanten, was het land te klein. Zo’n ogenschijnlijk ‘kleine’ actie levert enorm veel PR-schade op. Terecht dus, dat AFM en DNB in een recente verkenning aandacht vragen voor de inzet van AI in de verzekeringssector. Dit biedt nieuwe kansen, maar brengt zeker ook risico's met zich mee.

Grip op data

Wij herkennen in de aandachtspunten van de AFM en DNB de belangrijke vraagstukken die in 2016 al hebben geleid tot het green paper 'Grip op data'. Daarin worden belangrijke uitgangspunten voor het handelen van verzekeraars op een rij gezet. Bovendien is zorgvuldig gebruik van data één van de vier pijlers van het Middellange termijn plan 2019-2022 (MLT) van het Verbond. Dat is niet voor niets. In Europa en in Nederland zijn wij op een verantwoorde wijze bezig. In die zin zouden wij willen zeggen: Laat China maar komen, dat helpt om nog duidelijker te krijgen wat wij hier niet willen.

Klanten

Last but not least willen we nog een laatste belangrijke vraag opwerpen: wat verwachten klanten? Lage premies en excellente klantbediening? Ja, graag. Tegelijkertijd ook graag een verzekering voor minder courante risico’s. Daar zitten grenzen aan, maar de centrale ambitie van ons MLT is: Versterking maatschappelijke rol en zoeken naar verzekeringsoplossingen. Daar is onze inzet op gericht: betekenisvol beleid vertalen naar de praktijk. Hoe je dat doet? Door het gebruik van algoritmes te beoordelen: hoe staat het met de bias in de gebruikte data? Is het voor klanten nog begrijpelijk op grond van welke data ze worden beoordeeld? Hoe uitvoerig informeer je het callcenter bij een premieverhoging? Houd je bij hoeveel klanten je afwijst en waarom?
We kunnen er nog veel vragen aan toevoegen, maar die kunt u zelf ook bedenken. Het zijn allemaal zaken die om aandacht vragen en vanuit het Verbond zijn wij meer dan bereid u – waar nodig - te helpen.

De podcast van BNR (Moeten we ons zorgen maken over de Chinese kunstmatige intelligentie?) kan hier worden teruggeluisterd!