1. Die toename heeft nogal wat gevolgen. We moeten vaker vluchten. Er komt meer directe en indirecte schade. We krijgen te maken met onherstelbare schade aan flora en fauna. En als klap op de vuurpijl wordt onze gezondheid vaker bedreigd. Ben jij geschrokken?
“Ja natuurlijk schrik ik daarvan. Hoewel het voor ons geen nieuws is dat het warmer en droger wordt. Dat blijkt immers uit diverse Klimaatscenario’s van het KNMI. Het weer wordt in algemene zin extremer. De gevolgen daarvan zijn te zien in onze Klimaatschademonitor, waarin we de verzekerde schade door extreem weer bijhouden. We weten nu ook dat het natuurbrandrisico toeneemt en dat betekent vooral dat we aan de bak moeten. Het beheersbaar houden van dat soort risico’s moet in samenwerking tussen verzekeraars, overheid en de wetenschap.”
2. Realiseert iedereen zich dat?
“Nee, nu zeker niet. Het beeld is dat natuurbranden vooral ver weg plaatsvinden. In onder meer Frankrijk, Amerika en Australië gebeurt dat al op grote schaal, maar het probleem wordt bij ons ook groter. Catelijne Stoof, internationaal bekend om haar expertise over natuurbranden, benadrukte ruim een jaar geleden tijdens een webinar van het Verbond dat een geïntegreerde aanpak nodig is. Wij steunen de aanbeveling om natuurbrandrisico mee te nemen in beslissingen over de inrichting van Nederland. Onze focus ligt van oudsher meer op water, maar die mindset moeten we verbreden door ook stil te staan bij andere klimaatrisico’s. Ook wij zijn nieuwsgierig naar de schade-impact van natuurbranden. Bijvoorbeeld op onze gezondheid, de natuur en de economie.”
3. Gaat de schadelast door natuurbranden toenemen?
“Ik vind het lastig om daar uitspraken over te doen. Redelijkerwijs kun je verwachten dat als het natuurbrandrisico toeneemt, de schade ook toeneemt. Voor storm en overstroming kunnen we inmiddels redelijk inschatten hoe de schade zich ontwikkelt, maar bij natuurbranden zijn we nog niet zo ver. Dat is wel onze wens. Daarom werken wij samen met de Wageningen Universiteit, zodat wij in onze Klimaatschademonitor die in mei verschijnt, ook aandacht aan natuurbranden kunnen besteden. Als we die data bijhouden, kunnen we op termijn ook beter de impact inschatten en ons dus beter voorbereiden.”
4. Is de verzekerbaarheid in het geding?
“Nee, het risico van een natuurbrand is goed te verzekeren. Dat zal morgen ook niet ineens anders zijn. De meeste particuliere woonhuisverzekeringen dekken de schade door natuurbranden. Ook je auto is gewoon verzekerd, mits je natuurlijk hebt gekozen voor een casco- of een allriskverzekering. De schade door extreem weer neemt toe, maar zal niet zomaar onverzekerbaar worden.”
5. We zijn ons nog onvoldoende bewust van de risico’s van natuurbranden en gooien gerust een peuk weg in een droog bos. Of stoken een vuurtje als het extreem droog is. Moet er meer aandacht komen voor preventie?
“Inzetten op preventie is altijd belangrijk. De Vrije Universiteit heeft onlangs rondom de overstroming in Limburg in 2021 onderzocht dat je bij overstroming zo’n twintig tot vijftig procent van de schade kunt voorkomen door preventieve maatregelen te nemen. Die vlieger gaat bij natuurbranden niet op. Helaas. Als een natuurbrand eenmaal brandt, is er vaak weinig meer tegen te doen. De experts in het Natuurbrandsignaal pleiten niet voor niets voor een andere aanpak. Maar uiteraard helpt het wel als we ons allemaal bewuster worden van de risico’s van extreme droogte in combinatie met hitte. Misschien is die bewustwording wel de belangrijkste preventiemaatregel. Als niemand meer een sigaretje weggooit als het droog en warm weer is, zijn we in ieder geval op de goede weg.”
Experts pleiten voor andere aanpak natuurbranden
In het rapport Natuurbrandsignaal ’23 (dat is samengesteld door de kennisinstituten NIPV, KNMI, Wageningen University & Research, de Vrije Universiteit Amsterdam en Deltares) staat een aantal aanbevelingen. Zo moet het voorkomen en bestrijden van natuurbranden een structureel onderdeel worden van onze brandweerzorg. “Het systeem van die zorg is nu vooral gericht op het voorkomen, beperken en bestrijden van branden in gebouwen. En een natuurbrand is totaal iets anders dan een brand in een gebouw”, aldus de onderzoekers.